Niecodzienna publikacja „Martyrologia policjantów Policji Państwowej województwa pomorskiego”
„Martyrologia policjantów Policji Państwowej województwa pomorskiego” autorstwa insp. Pawła Zawady i podinsp. Jacka Pawłowskiego jest prawdopodobnie pierwszą tak obszernie opisująca losy policjantów naszego województwa poległych i zamordowanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej. To niecodzienna publikacja.
Książka powstała dla przypomnienia i upamiętnienia losów policjantów Policji Państwowej w okresie II Rzeczypospolitej Polskiej. Publikacja ta przedstawia bohaterską postawę policjantów, którzy zginęli w trakcie służby w okresie dwudziestolecia międzywojennego, jak również tragiczne losy policjantów po wybuchu II Wojny Światowej. Książka podzielona została na cztery zasadnicze części.
W pierwszej przedstawiona została geneza powstania i struktura organizacyjna Policji Państwowej na Pomorzu. W części drugiej przybliżone zostały czytelnikowi losy policjantów Policji Państwowej woj. pomorskiego po wybuchu II wojny światowej. Przedstawiono tu m.in. eksterminację funkcjonariuszy policji na terenie Pomorza i Kujaw przez niemieckiego okupanta w trakcie wojny oraz tragiczne losy policjantów po zatrzymaniu przez wojska sowieckie. W części trzeciej przedstawiono sylwetki policjantów Policji Państwowej województwa pomorskiego poległych w trakcie służby w okresie międzywojennym oraz poległych, pomordowanych lub zaginionych w trakcie II wojny światowej. Tu autorzy starali się opisać nie tylko okoliczności śmierci ale również możliwy do odtworzenia przebieg służby tych funkcjonariusz, czy nawet informacje z ich życia prywatnego. W ostatniej części publikacji zamieszczono m.in. zdjęcia policjantów woj. pomorskiego.
Informacje zawarte w książce, nad którą autorzy pracowali 5 lat, pochodzą ze zbiorów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Katyńskiego w Warszawie, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Stutthof w Sztutowie oraz Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie. Autorzy współpracowali także ze Stowarzyszeniem Rodzina Katyńska w Bydgoszczy, a także dokonali kwerendy materiałów w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Centralnym Archiwum Wojskowym oraz archiwach państwowych w Bydgoszczy, Toruniu, Poznaniu i Warszawie. Sięgnęli także do lokalnych i policyjnych czasopismach wydawanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Autorzy mają nadzieje, że wydanie publikacji „Martyrologia policjantów Policji Państwowej województwa pomorskiego” przyczyni się do przywrócenia pamięci o bohaterskich policjantach Policji Państwowej, że ta pamięć pozostanie w nas żywa. Obaj są policjantami z historycznym zacięciem i pasją. Insp. Paweł Zawada jest Komendantem Powiatowym Policji w Sępólnie Krajeńskim natomiast podinsp. Jacek Pawłowski ekspertem Wydziału Kontroli KWP w Bydgoszczy.
