Blisko dwa tysiące zgłoszonych zaginięć – tyle odnotowała Policja do połowy lipca. Co roku takich zgłoszeń jest około 15 tysięcy. Czas wakacji to okres kiedy wskaźnik zaginięć wzrasta – szczególnie wśród nastolatków. Co robić, a przede wszystkim - jak zapobiec?

Dlaczego giną?

Wiadomość o zaginięciu szokuje rodzinę, bliskich i paraliżuje ich życie. Zwłaszcza gdy osoby giną nagle, bez wcześniejszych sygnałów, że coś jest nie tak. Czasem pozornie drobne problemy okazują się zbyt wielkim ciężarem. W swojej bezsilności postanawiają opuścić rodzinę i zerwać z dotychczasowym życiem. Wyjeżdżają za granicę, wchodzą w nowe związki. Drugim powodem zaginięć mogą być choroby – zanik pamięci, schizofrenia, depresja. Zniknięcie to również efekt wypadku czy przestępstwa - porwanie, handel ludźmi. W zagrożeniu znajdują się przede wszystkim dzieci. Co roku odnotowuje się około 15 tysięcy zgłoszeń zaginięć, w tym 4 tysiące dotyczą właśnie nieletnich. Scenariusz może być bardzo różny.

Zaginięcia nieletnich

Każde zaginięcie Policja traktuje indywidualnie. Każdemu przypadkowi towarzyszy inna okoliczność. Z innych przyczyn ginie małe dziecko, nastolatek, a z jeszcze innych osoba dorosła. Oczywiście istnieją pewne prawidłowości, na które wskazują policjanci zajmujący się sprawą zaginięć. Jednak każda sprawa ma swój indywidualny przebieg. Powodem u najmłodszych, w wieku do 6 lat, może być m. in. Zgubienie się, wypadek czy uprowadzenie. Dla malucha nawet samodzielny spacer po najbliższej okolicy jest przygodą. To z powodu niedostatecznej uwagi rodziców, najmłodszym udaje się oddalić z miejsca zamieszkania czy placu zabaw. Pozostawiając dziecko same w domu poszerzamy mu pole ewentualnego manewru. Powierzając dzieci osobom niezaufanym – również ryzykujemy. Inną przyczyną zaginięć młodszych dzieci są przestępstwa. Dzieci mogą stać się ofiarami pedofilii, porwań, zabójstw. Ważne więc, aby rodzice odpowiednio przygotowali dziecko do kontaktu z obcymi ludźmi. Zbytnia ufność często może być zgubna.

Inną sytuacją jest, kiedy dzieci same decydują się na ucieczkę. Problem tzw. „gigantów” dotyczy przede wszystkim młodzieży w wieku 13-17 lat. Powodów może być mnóstwo. Od problemów w szkole, przez brak akceptacji w grupie rówieśniczej, po chęć przeżycia ciekawej przygody. Przyczyna zaginięć tkwi często w samym ognisku domowym. Nieporozumienia, przesadne wymagania rodziców czy strach przed karą – są problemami, które przerastają niejednego nastolatka. W sytuacji rozwodu rodziców, przesadnego skupienia się na pracy – ucieczka jest „krzykiem” nastolatka. Chce on w ten sposób zwrócić na siebie uwagę. Młodzież bardzo często organizuje „wagary” dla zwykłego popisu. Koniec roku, czas wakacji jest okresem, kiedy wyraźnie nasilają się tego typu „wypady”. W sytuacji gdy dziecko nie wraca o ustalonej porze – rodzice zazwyczaj rozpoczynają poszukiwania na własną rękę.

Kiedy zaginie dziecko...

Zniknięcie dziecka należy jednak niezwłocznie zgłosić na Policję. Na komendę koniecznie zabierz ze sobą jego aktualne zdjęcie. Funkcjonariusze starają się uzyskać jak najwięcej informacji dotyczących osoby zaginionej. Możesz być pytany o wszystkie szczegóły. Nie zatajaj więc żadnej informacji, gdyż każda z nich może zadecydować o kierunku działania Policji. Wywiad z rodzicami ma pomóc w poszukiwaniach. Przypomnij sobie w co dziecko było ubrane, z uwzględnieniem znaków szczególnych. W przypadku starszych dzieci – jeśli masz podejrzenia co do przyczyny ucieczki i ewentualnego miejsca pobytu – poinformuj o tym. Powiedz o miejscach, w których dziecko spędza najwięcej czasu. Sprawdź, czy w jego pokoju, nie ma żadnych przedmiotów i znaków świadczących o motywach ucieczki. Możesz sprawdzić ostatnio przeglądane strony internetowe i pocztę elektroniczną. Należy sprawdzić biling rozmów telefonicznych oraz wyciągi z kart bankomatowych. Jeśli dziecko posiada przy sobie telefon – jest możliwość szybkiego namierzenia go na podstawie karty SIM.

Działania Policji

Zazwyczaj zaraz po zgłoszeniu Policja rozpoczyna penetrację terenu, w okolicach którego dziecko było widziane po raz ostatni. Wykorzystuje do swoich działań sprzęt techniczny oraz psy policyjne, a nawet helikoptery. Przesłuchuje świadków i osoby, które spędzały z nim czas tuż przed zaginięciem. Policjanci kontaktują okoliczne szpitale i noclegownie. Informacja o zaginięciu nieletniego trafia do wszystkich służb w całym kraju. W swoich działaniach Policja współpracuje z organizacją ITAKA, zajmującą się poszukiwaniem osób zaginionych. Tam również możesz zgłosić się po pomoc. Fundacja prowadzi stronę internetową, umożliwia wydrukowanie specjalnego plakatu z wizerunkiem osoby poszukiwanej. Dla usprawnienia poszukiwań skontaktuj lokalne media, w ten sposób informacja bardzo szybko dotrze do dużej liczby osób.

Jak mogę zapobiec tragedii?

Najlepszym jednak działaniem jest zapobieganie tragedii. W czasie wakacji bądź szczególnie wyczulonym na ewentualne zagrożenia. Młodzież ma dużo wolnego czasu i nie zawsze korzysta z niego najlepiej. Zainteresuj się tym, co robi Twoje dziecko w wolne dni, gdzie i z kim wychodzi. Natomiast najmłodszym postaraj się zapewnić opiekę na czas Twojej nieobecności. Wykaż dziecku zainteresowanie. Rozmawiaj z nim, pytaj o to jak spędza czas gdy nie ma Cię w domu i jakie ma plany. Sam możesz wyznaczyć mu jakieś zadania lub zaproponować co może robić w ciągu dnia. Zadbaj o to, by już od najmłodszych lat dziecko wiedziało jak się nazywa, gdzie mieszka i kim są jego rodzice. Ucz je, by nie otwierało nikomu drzwi podczas Twojej nieobecności. Zwalczaj w nim naiwność i zbytnią ufność innym osobom. Zakaż przyjmowania prezentów od nieznajomych, oddalania się z nimi czy wsiadania do samochodu. Nie pozwól by samotnie poruszało się komunikacją miejską.

Urlop to odpoczynek od pracy, ale nie odpoczynek od opieki nad dzieckiem. To zwłaszcza podczas letnich wyjazdów musisz być czujny. Postaraj się towarzyszyć mu na każdym kroku – na plaży, w wodzie, restauracji – nawet w drodze do toalety. Naucz swoje dziecko, co powinno zrobić w sytuacji, kiedy się zgubi. Zadbaj by znało nazwę i adres pensjonatu, w którym przebywacie. Gdy znajdzie się w obcym miejscu – niech poprosi kogoś o pomoc lub czeka aż odnajdzie go opiekun.

Do połowy lipca br. Policja odnotowała blisko 1867 tysięcy zgłoszeń zaginięć osób, które nie osiągnęły jeszcze pełnoletności. Najczęściej giną nieletni od 14 do 17 lat. W tym przedziale wiekowym dziecko potrafi już poradzić sobie w większości sytuacji, jest samodzielne. Najbardziej prawdopodobna jest więc ucieczka. Nikt jednak nie decyduje się na nią bez powodu. Dzieci są szczególnie podatne na wszelkie niepowodzenia – zarówno w domu, w szkole jak i w grupie rówieśniczej. Ich odporność na problemy jest znacznie słabsza niż u dorosłych. Czasem zwykła rozmowa i okazane zainteresowanie pozwoli uniknąć rodzinnego dramatu. Policja apeluje o szczególną ostrożność i opiekę nad najmłodszymi. Komenda Główna Policji podpisała z organizacją ITAKA umowę o współpracy w kwestii zaginięć. Porozumienie umożliwia płynną wymianę informacji podczas poszukiwań. Jednak bezpieczeństwo Twojego dziecka zależy przede wszystkim od Ciebie. Pamiętaj więc o podstawowych zasadach opieki. Pozwoli to uniknąć wielu przykrych sytuacji, a przede wszystkim tragedii dziecka.

Paulina Siwak

 (źródło KGP)